![](/media/lib/501/n-szachyzlewis-5c95d45d16d414b834f004fb4d6274e8.jpg)
Kości morsów w Kijowie. Szlak handlowy wikingów od wybrzeży Kanady po Ukrainę i dalej
25 kwietnia 2022, 09:46W 2007 roku archeolodzy pod kierunkiem Natalii Chamajko prowadzili prace na ulicy Spaskiej w Kijowie. W przeszłości znajdowało się tutaj wybrzeże, na którym wikingowie wymieniali futra na srebro ze świata islamu. Jednak, jako że wcześniejsze badania niczego interesującego nie przyniosły, nie spodziewano się istotnych odkryć. Tym razem było inaczej, a opublikowane właśnie analizy znalezisk wskazują na istnienie szlaku handlowego pomiędzy dzisiejszą Kanadą a wybrzeżem Dniepru.
![](/media/lib/520/n-kret-f78b3c1f66e1274fdfbd986cd522c2c4.jpg)
Kret europejski, żeby przeżyć zimę, zmniejsza... mózg i czaszkę
23 września 2022, 05:50Gdy zbliża się zima, krety stają przed poważnym wyzwaniem. Muszą przetrwać najmroźniejsze miesiące, tymczasem pożywienia będzie zbyt mało, by podtrzymać ich wymagający metabolizm. Zwierzęta znalazły jednak niezwykły sposób na przeżycie. Zamiast migrować lub hibernować, krety... obkurczają swój mózg. Dina Dechmann i jej zespół z Instytutu Behawiorystyki im. Maxa Plancka donoszą, że w zimie krety zmniejszają objętość mózgu o 11%, a do lata zwiększa się on o 4%.
![](/media/lib/558/n-anatomia-3ccfb3b0315f6082aa24d0be24a2e61b.jpg)
Komórki z czaszki wędrują do mózgu i dbają o jego zdrowie
11 sierpnia 2023, 08:59Mózg chroniony jest przez czaszkę, opony mózgowo-rdzeniowe i barierę krew-mózg. Dlatego leczenie chorób go dotykających – jak udary czy choroba Alzheimera – nie jest łatwe. Jakiś czas temu naukowcy odkryli szlaki umożliwiające przemieszczanie się komórek układ odpornościowego ze szpiku kości czaszki do mózgu. Niemieccy naukowcy zauważyli, że komórki te przedostają się poza oponę twardą. Zaczęli więc zastanawiać się, czy kości czaszki zawierają jakieś szczególne komórki i molekuły, wyspecjalizowane do interakcji z mózgiem. Okazało się, że tak.
Od urodzenia nie wie, co to sen
12 maja 2008, 11:51Trzyletni Rhett Lamb jest często poirytowany. Nie ma to jednak nic wspólnego z jego temperamentem, osobowością czy wydarzeniami mijającego dnia. Prawdziwy powód? Chłopiec prawie nie śpi, co oznacza, że jest aktywny niemal 24 godz. na dobę.
![](/media/lib/28/czaszka-z-british-museum-a73e9ed480c63725bb529e9edb35db6c.jpg)
Fałszywe czaszki
29 maja 2008, 14:28Od niedawna w kinach można oglądać kolejną część przygód Indiany Jonesa w Królestwie Kryształowej Czaszki. Choć dwa wydarzenia zbiegły się w czasie, premiera filmu raczej nie zainspirowała naukowców, którzy po przeanalizowaniu cech kryształowych artefaktów twierdzą, że są one fałszywe (Journal of Archaeological Science).
![](/media/lib/54/tygrys-pysk-764525b6b867b07c2920f67e87607b34.jpg)
Zdetronizowany król
3 września 2009, 08:26Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego przeprowadzili zakrojone na szeroką skalę badania czaszek kotowatych i stwierdzili, że w stosunku do rozmiarów ciała, tygrysy mają o wiele większą czaszkę niż lwy, lamparty czy jaguary.
![Ludwig van Beethoven](/media/lib/14/1188497835_801433-c3dfdf04c41217fab389e26fe30f1ed6.jpeg)
Beethoven nie zatruł się ołowiem
10 czerwca 2010, 08:44Specjaliści z Mount Sinai School of Medicine, którzy określali stężenie ołowiu w dwóch fragmentach czaszki Ludwiga van Beethovena, uważają, że jest mało prawdopodobne, by kompozytor zmarł wskutek zatrucia tym pierwiastkiem.
![](/media/lib/61/mozg-ze-sredniowiecza01-626210578ec140a52c5fd5e22423f68c.jpg)
Niemal nietknięty mózg ze średniowiecza
18 marca 2010, 11:02Naukowcy zamierzają zbadać ewolucję morfologii i patologii ludzkiego mózgu dzięki zmumifikowanej lewej półkuli żyjącego w średniowieczu 18-miesięcznego chłopca. Znaleziono ją w drewnianej trumnie z XIII wieku w okolicach Quimper w Bretanii (Neuroimage).
![](/media/lib/229/n-pompeje-d641cada6f124e0d716b9bb3160299d0.jpg)
Zdrowe zęby pompejańczyków
7 października 2015, 17:04Badanie tomograficzne odlewów gipsowych ofiar wybuchu Wezuwiusza z Pompejów pokazało, że miały one zęby w świetnym stanie.
![](/media/lib/556/n-nekro-0c616fcef8d064757212af9f16a696b8.jpg)
Czaszki, lampki i broń. W izraelskiej jaskini znaleziono dowody na nekromancję
18 lipca 2023, 10:01Lampki oliwne, broń oraz ludzkie czaszki wskazują, że w późnym okresie rzymskim w jaskini Te'omim na Wyżynie Judzkiej odprawiano rytuały nekromantyczne. Jaskinia Te'omim, zwana też Mŭghâret Umm et Tûeimîn czyli Jaskinią matki bliźniąt, to kompleks jaskiń znajdujących się na wschód od Bet Szemesz. Według lokalnych przekazów, płynąca tam woda ma właściwości uzdrawiające i wspomaga płodność. W XIX wieku narodziła się legenda, zgodnie z którą bezpłodna kobieta, która napiła się tej wody, powiła z czasem bliźnięta.